Verbod op plastic wegwerpproducten: wat betekent dit voor zorginstellingen?

Iedereen die kunststofproducten voor eenmalig gebruik produceert of in omloop brengt, krijgt te maken met de Europese Richtlijn Single Use Plastics (SUP). Ziekenhuizen en zorginstellingen gebruiken veel wegwerpproducten voor voeding en maaltijdconcepten, maar ook bij de (warme)drankenvoorziening worden veel plastic wegwerpproducten gebruikt. Vanaf 3 juli 2021 komt er een verbod op plastic wegwerpproducten. Goed nieuws toch?

Wist je dat het WWF aangeeft dat er elk uur maar liefst 11 miljoen ton plastic in zee belandt? Dit is te vergelijken met 11 olympische zwembaden vol met plastic. En het gebruik van plastic blijft alsmaar toenemen. Dit milieuprobleem noemen we de plastic soep. Een van de redenen dat de plastic soep problematisch is, is dat plastic giftige stoffen bevat en dat het materiaal zeer langzaam afbreekt in de natuur. Voor dieren in of bij het zeeleven kan dit erg gevaarlijk zijn. Bovendien kunnen er plasticresten in de voedselketen terechtkomen. Om deze reden heeft de Europese Unie besloten in actie te komen en de oorzaak van de plastic soep te bestrijden.

Wat gaat er veranderen?

Allereerst zullen producenten verantwoordelijk worden voor (zwerf)afval van een aantal van hun producten, zoals drank- en voedselverpakkingen, drinkbekers, lichte plastic tassen, vochtige doekjes, tabaksproducten (met filters), ballonnen en vistuig. Verder wordt ingezet op het vergroten van de bewustwording van de consument, zowel vanuit producenten als de overheid. Concreet gezien gaat er de komende jaren veel veranderen. Zo moeten doppen en deksels vanaf 2024 vastzitten aan verpakkingen en moeten PET-flessen vanaf 2025 voor minstens 25% uit gerecyclede kunststoffen bestaan. Vanaf 3 juli 2021 komt er een verbod op de volgende kunststofproducten voor eenmalig gebruik:

• Bestek (messen, vorken, en lepels);
• Eetstokjes, sporks en andere alternatieven voor eenmalig gebruik;
• Borden;
• Roerstaafjes voor dranken;
• Rietjes (behalve als medisch hulpmiddel);
• Wattenstaafjes (behalve als medisch hulpmiddel);
• Ballonnenstokjes;
• Voedsel- en drankverpakkingen van EPS (piepschuim) waar direct uit gegeten of gedronken kan worden, zoals koffiebekers en hamburgerbakjes;
• Alle producten van oxo-degradeerbare kunststoffen. Dat zijn kunststoffen die afbreken in kleine deeltjes onder invloed van zuurstof.

Verder wordt vanaf deze datum gebruik gemaakt van herkenbare markeringen. Op drinkbekers, verpakkingen van dames hygiëneproducten, vochtige doekjes en tabaksproducten met kunststof filters moet duidelijk worden aangegeven hoe de gebruiker het product moet afdanken, dat het product kunststof bevat en wat de negatieve effecten van kunststofafval in het milieu zijn.

Wat houdt dit in voor zorginstellingen?

Organisaties die eerdergenoemde producten inkopen zullen merken dat leveranciers vanaf 3 juli 2021 plastic varianten niet meer aanbieden. Dit kan een grote invloed hebben op hun facilitaire processen. Veel leveranciers zullen alternatieven van bijvoorbeeld bamboe of papier aanbieden. Ook kunnen klanten afstappen van wegwerpproducten en overstappen op herbruikbare producten. De inkoop moet dus worden aangepast. Denk bijvoorbeeld aan wijzigingen in de gecontracteerde producten en het bestelsysteem. Ook zullen de afvalstromen veranderen en misschien moet er zelfs worden afgewassen.

Dit is misschien voor nu lastig, maar het is natuurlijk een stap in de goede richting, namelijk de duurzame richting! Wij zien dit vooral als een kans om een positieve omschakeling te maken. Dat moet natuurlijk wel gepaard gaan met een goede omzetting, wat zeker niet direct betekent dat de omschakeling duurder wordt.